ölmekten, dağılmaktan korktum da
bile bile ölmedim
Edip Cansever
Şiiri Şiirle Ölçmek adlı kitap YKY’den yayımlanmış. Edip Cansever’in yazılarının toplandığı kitabı okumaya başladım ve ilk sayfalardan dikkati hemen çekiyor, şiire değgin çok şey var bu kitap da diyor adeta. Yetkin kitap başlığı da kitabın önemli olduğunu şiirsel bağlamda nelerin gerekli olduğuna işaret ediyor. Şiiri, yazıyı, hâlâ canlı tutan yazılarla bezenmiş kitap. Edip Cansever’in koşullarından –günlük yaşam- pek değişmemiş şiire bakış açısı, demek ki yılların pek bir önemi yok şiirde, sayfa otuzda şöyle diyor Şair: Ayrıca onları, onların yapıtlarını aylara yıllara bölemediğimize göre, şairler (bütün sanatçılar demek daha doğru), bir toplumun özgül ağırlığıdır, ortalama yaşıdır. Kısacası sanatçılar yaşsızdırlar, bence…
Cansever’in çok az düz yazı yazdığı belirtilir, -bana pek doğru gelmedi, şu kitabı okuyunca, ancak zorunlu yazılar izlenimi edindim, çoğu şiirini savunmak için gibi!- ancak, “İkinci Yeni” için düz yazıya en yakın şiir demek doğrudur, paylaşmak istediklerini paylaşmışlar mıdır? Cansever’e göreyse Eliot kadar bir yazı yazamayacaksa, şair düz yazı işine girmemelidir.
Şiiri içinde çok önemli notlar vermiş Cansever, hep merak ettiğim, Ruhi Bey’i nasıl yazdı, nereden etkilendi sorusunu yanıtlamış, şiir dışındaki okumalarının, felsefeye merakını anlatmış şair, hatta özel yaşamına değgin bilgilere de ulaşılabilir bu betikde: Nasıl güne başladığını, masa başında ne kadar durduğunu, çocukluk günlerini de anlatmış.
Şairin eleştiri anlayışı biraz eprimiş yerler olsa da, örneğin sayfa yetmiş yedi de Oktay Rifat Eleştirisi’nde, şiirin ne demek istediğine değgin yorumlar ortaya koymuş, sonradan vazgeçse de, başka eleştirmenlerle tartışmasında bu yaklaşımın hatalı olduğunu belirtse de kendisi de bu işe girişmiş. İşte anlam ile anlamsız için belirttikleri ise şairin büyüklüğünü bir kez daha ortaya koyuyor, katılıp katılmamak okuyucunun işi, büyük bir şairin, Şiiri Şiirle Ölçmesi gerçekten önemli. (syf:110).
Günümüzde de devam eden bir tartışmanın, birincil nedenlerinin bulunabileceği bir kaynak kitap. Acaba Cansever ve arkadaşları, toplumsal duyarlılıktan uzak şiirler mi yazdılar, sorunun yanıtı betik de var. Başka bir yaklaşım daha var: İlhan Berk günlüklerinde İkinci Yeni’ye değinir, Ece Ayhan’da, Cansever’in günlükleri olmasa da bu kitap, ilgilenenlere çok önemli bir kaynak, YKY’den yayımlanan, bir de Turgut Uyar kitabı var, Turgut Uyar hakkında başka kitaplar olsa da sıra o kitaba da gelecek, her iki kitap da okunacak kadar önemli.
