Berk ve Anday

İlhan Berk: Aslında, onun hakkında söyleyecek çok şey var, hiçbirşey yok, uzun boylu şairimiz ardında kendine pek çok şey söyletecek kadar günlük, ve şiir, bıraktı. Geçenlerde durup dururken aklıma geldi birden, tüm şiir kitaplarını, yazılarını okuduğum kaç şair var diye düşünürken –belli bir yaşın üzerinde, esasında gerekli mi tüm yazılarını okumak, kesinlikle “iyi” bir şairse, gizemli, saklı bir yan kalır.- iki şairle karşılaştım, Berk ve Anday.

Anday’ı zaten büyük ustam kabul etmiştim. Berk’in kitaplarını neden, nasıl oldu da okumuştum: Ali Akgün sayesinde. Çoğu şiir kitaplarını, denemelerini okulun kütüphanesinden edindiğim bu şairlerimizi okumuştum. Akgün’ün tezi sayesinde de Berk’in şiirleri, günlükleri dışında, gazete yazıları ne var ne yok okudum. Kendime büyük usta diye kabul ettiğim Anday hakkında o kadar bilgiye sahip değilim -dergilerde, gazetelerde eminim yazıları kalmıştır.-, o kadar derin okumamıştım.

İki şairimizin buluştuğu bir yer varsa, Çağdaş Şiir’imizin en gösterişli şairlerinden olmaları, ikisinin de “gösterişli” şairler olmaları.

Berk’in bir biçemi –oluşmuş bir biçemi- yoktur. Şiiri sürekli keşfetmek ister, sözcükleri keşfedip, başka bir nehire geçer, deltaya her ulaştığında, bir yapı istemez adeta…

Anday bir yapı oluşturmak için var eder şiiri. Berk ise bir yapıya ulaştığında, kendini deltaya teslim edip denize açılması, başka bir biçeme yönelmesi, Berk’in büyük şiirine ulaşmak istememesine bağlanabilir mi? Uç Beyi yakıştırması gerçekten doğru…

Berk’in büyük şiiri, biraz da buradan devinimle oluşur. Sıkıntılı halinin kaynağı. durmadan/sürekli sıkıldığını belirten Berk, biçemden de mi sıkılıyordu acaba, ya da bir yapıya yaklaşmak istemez belki de; şiiri böylece sürekli bir farklılaşma içindedir.

İki büyük şairi karşılaştırmak gereksiz, ancak, benim ulaştığım yerden, şiirlerine bakıyorum, inceliyorum. Çoğu kişi Anday’ın Yağmurun Altında kitabını beğenmeyebilir, ancak Yağmurun Altında kitabının haberi, önceleri vardır.

Berk’in herhangi bir kitabını, önceki yapıtlarına bağlamak oldukça zor, izler taşır kitapları birbirlerinden, fakat gerçekten, şu kitabında yaptığını, öteki kitabındaki biçeme bağlamak için, ara-biçemi (Bir şairin, şiirlerinin önceki şiirleriyle benzerlik taşıyan bölümleri), incelemek yetmez, sürekli bir değişimin şiiridir, Berk’in şiiri.

Anday’ın biçemini kavrayabilirim, içeriğine ulaşmak o şiir dilini yakalamak için çabalayabilirim. Berk için bu çaba boşuna; onun şiiri sürekli değişen, kendini gereksiz yere yenileyen bir şiir. Her ikisinin de mekanı cennet olsun, çok şey borçluyuz “onlar”a yazın adına.