Bilinç ne denli önemli. Gece!

Melih Cevdet Anday

Onun şiirini biraz tanıyanlar, okumayı öğrenen ağacı, Atatürk’ün bir saati vardı, durmadı, dizelerini anımsarlar. Sezen Aksu’nun şarkılarını dinleyenler, Sezen Aksu, meraklısı olanlar, “ada vapuru yandan çarklı, bayraklar dolanmış cafcaflı” dizeleri ile Türk Pop Müziği’nin doksanlardaki dönüşümünde de, etkisinin çok büyük olduğunu bilirler.


Anday’ın Türk Şiiri’ne katkısı, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış’la ulaşacağı en yüksek yere ulaşır. Benim yetiştiğim zamanlarda, tek tek kitabını bilmeyenler/bulamayanlar için Toplu Şiirleri (II) müthiş bir deneyimdi: Doksanlı yılların ortalarında elime geçen kitap, bir geç keşfedilen, sığınak, ada gibidiydi. Doğanın ortasında birden karşılaşılan, yazının yapayalnız kaldığı yerden bir buluş.


Kitap bir başlangıcın yeniden doğuşudur. Yaz Sonu Şiirleri, hiçbir zaman yetişemeyeceğim, Yağmurun Altında Betiği’nin bir muştucusudur, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış’la. Akdeniz’in devasa şairidir o. Ne İkinci Yeni, ne de Birinci Yeni, onun yerini tutamaz benim şiir anlayışımda. Bir yerde bir bungunluk varsa, onu çözen anlatan şiirdir, onun şiiri. Bir yerde yapayalnız kalsam, Toplu Şiirleri (II) yanımda olmasını istediğim tek betikdir.


İkinci Yeni’de görülmeyen imgeler/dizeler onda varolur: Fal, çıktı gibi, tek başına yan anlamlarıyla, şiir olduğu yerden anlam katmanlarında yer alır/yeniden var olur. Onu Batı Kültürü’ne yakın görenler yanılır, Söylence, Hıristıyanlık İkonografisi, yalnızca bir kültürü anlatmak için vardır, o da Akdeniz’de yer alan, yaşayan, yaşamaya çalışan, Karacaoğlan, Gılgamış’ın başka bir kılıkta karşımıza çıkmasıdır.


Anday, Çağdaş Türkiye’nin Çağdaş Şiiri için çok önemlidir. Bin dokuz yüz seksenlerde yazdıkları daha yeni keşfediliyor, biçem açısından. O, olmadan Çağdaş Türk Şiiri’nin genç şairlerinden söz edilemez.


Hakkında bugüne dek çok şey yazılan Anday’ın, Yağmurun Altında kitabı, ulaşılması zor bir yerde, onun söylediği gibi, bilinemeyen şiirin yanında.