Sayın: Selçuk Mülayim’in tanımından daha verimsiz bir tanım daha: Sanat Tarihi, görsel sanatları inceleyen bir bilim dalıdır. Bir körleştirme çabası, Sanat Tarihi’ne yönelik.
Genel ağ üzerinden araştırma yapan bir öğrencinin Sanat Tarihi nedir, sorusunda ilk karşılık bulacağı yanıt görsel sanatları inceleyen bilim dalı diye bir tanım. Yazık konuyla ilgilenen öğretim üyeleri, bilgisi yetersiz, tümcesi belirsiz tanımlara neden karşı koymazlar, benim gibi Sanat Tarihi’ne puanı kesilerek mi girdiler, öyleyse ne işleri var öğretim üyeliği ile. Daha iyi bir tanım yok mu?
Neyse, tutarlı eleştiriye yöneleyim, ereğim zaten, Sanat Tarihi üzerine kuramsal bir yapı/tanım oluşturmak, tanımı, tartışmaya açarak, okullarımızda, gençlere çok gerekli olduğuna inandığım bu dersin, gerekli düsturuna ulaşmak.
Sanat Tarihi: Görsel sanatları inceleyen, yalnızca görsel sanatların alanında yer alan bir sosyal bilim dalı değildir. Öyle olsaydı, mimarinin, müziğin, eleştirinin, estetiğin alanlarına da yol almazdı. Görsel sanatların alanında yer alan “göze” göstergeye/ime yönelen yalnız “o” alanda yer alan bir dizgeyle oluşmaz, bu görsel sanatlar tanımı, ikonografinin alanını kapsar, yani bir “tüm” alanı değil “ayrı” bir alanın, çoraklığıdır. Eğer tanım ötekinin görselinden bir ilinti “kurma”ya çalışıyorsa, burada zaten “öteki” ikonografinin alanı olduğundan, genele, -sanat tarihine- ulaşılamaz bir tanım. Bana kelime oyunu yapıyorsun diyerek, epey “ucuz” bir duruma konu getirilebilir. Tanımı yapan şahsım olmadığı için bu da gereksiz bir savdır.
Görsel sanatlar (resim, yontu, gravür vb), neden yalnızca, Sanat Tarihi’nin alanı olsun ki, bu tanıma göre, Sanat Tarihi’nin alanı, görsel sanatları , zaten ressamlar, heykeltıraşlar, eleştirilerini Sanat Tarihi uzmanlarından – görsel sanatlar tanımı, “tanım” uzmanlaşma tanımıdır- çok daha verimli değerlendirirler. Bir ressamın çizgileri, renkleri uzmandan daha verimli değerlendireceğine şüphe yok. Uzman, görsel sanatları inceler, inceleme alanı içerisindedir, gereklidir, olanaksız bir tanım oluşturmak değil. Ancak “iş” görsel sanatların dünyasında kalmaz, mimar, mimarlar tarihi araştırmacısı mıdır? Edebiyat da edebiyat tarihçisinin araştırması mıdır? Sanat Tarihi ile ilgilenenlerin sıra dışı bir uzmanlık alanı da yoktur, veya görsel sanatlarla sınırlı değildir. Sanat Tarihi’nin karşısına, müze uzmanı, öğretmenlik gibi tanımları koymayanlar, yalnızca görseli koyar, seyret anla!
