Acılara karşı susmak gerekli. Dili olmayana, yazısı olmayana ne denebilir? Mitolojide yer alan karma yaratıklar biraz da böyle ortaya çıkıyor. Küçük adamlar, küçük kadınlar. Bilim en büyük yanılgıdır bazen. Borges’in zihni yanılmamış olabilir ancak, öyle ki zihnimizde binlerce yaşantıyı anlatmak, üstelik kör olmak. Borges kördür. Hangi deneyim bu denli başarılı olabilir ki!
Öyle tuhaf bir bakış açısıyla kendine ait evrene hükmeder Borges. Tüm korkularına, tüm akıl hastalıklarına. Bunu yazıyı aktarır mı Borges, böyle böyle zihnindeki derinlikleri çeşitli anlatılarla karşımıza çıkar, yarattıklarını kollayan yazar olmak pek de mümkün değildir bu çağda. Çünkü yüzeyde bulunan her şey aklınızla oynar.
Görsel iletişim çağında olan budur çoğun. Büyük adam olmuştur Borges. Küçük şeylerden bahsederek. Fakat zihnimizin ne denli küçük olduğuna dair fikir sahibi olduğumdan beri, toplumun ve bilimin ötesinde bir adamın seslenişine gereksinim vardır, bu da vardır onda. Bu yanılgıların/hurafelerin hâlâ günümüzde devam etmesi gayet normal. Yazı öncesi, doğaya inanan kadim olduğunu var saydığımız erk.
Çıngırağıyla bizi uyarır bazıları, sırf yanıt vermediğimiz için öyle olmuştur bu. Cümlenin yapayalnız bir harabe de kalması, olması. Cümle karşılıkla vardır hep! Acılar içinde kıvranmak, ama zehiri kendine saplamak, adını bile değiştirerek anlatmak, Borges budur belki! Hayal dünyamız devasa olduğu için oraya her şeyi sığdırabiliriz. Devasa bir okyanus gibi, fakat ses bir şeyin karşılığında kendi olur.
Atalarıma göre ben çağırıyorum kötüyü, Borges’de buna benzer. Hep olası kötüyü düşündüğümden iyi hiçbir şey olmuyor diyor Atam çoğun bana. Aslında bunun nedeni belki de yediklerimizle ilintili. Hep aynı yiyecekleri yemek aynı evrende aynı kültürde çokça kalmak, bir şeye göre zihnimizi, bedenimizi köreltir, öyle mi? Oysa farklı yiyecekleri yiyenlerin dünyası da farklı oluyormuş! Ne kadar zordu başka bir şeyi sevmem. İlk günahı kabullendim, bunun’çin belki anlamadı bendeki bilgiyi, hep şikayet etti benden. Bütün modern yerlerde unutuldum! Bu körlükten kurtulmak ne mümkün!
